Βρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά στο ενδεχόμενο ενός ρεκόρ αποχής, που μάλιστα δεν θα εκφράζει μόνο την αδιαφορία, αλλά σε έντονο βαθμό τη δυσανεξία και την αποδοκιμασία των πολιτών απέναντι σε πρόσωπα και θεσμούς. Αυτή η εκλογική συμπεριφορά πιθανόν αποτελεί επακόλουθο μιας ευρύτερης αντισυστημικής στάσης διευρυνόμενων τμημάτων της κοινωνίας και ασφαλώς συναρτάται με την παρατεταμένη σκανδαλολογία και τη συρρίκνωση της αξιοπιστίας της πολιτικής τάξης.
Η κρίση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας επιτείνεται εξαιτίας της κρίσης του πολιτικού λόγου. Η διαρκής αποδυνάμωση της ικανότητας των πολιτικών κομμάτων να αντιπροσωπεύσουν τις κοινωνικές δυνάμεις προς τις οποίες απευθύνονται, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του σταδιακού μετασχηματισμού τους σε κόμματα με άμεση, εξωθεσμική ή και παρασιτική παρέμβαση στον κρατικό μηχανισμό, αλλά και συνέπεια της ανεπάρκειάς τους να αρθρώσουν πολιτικό λόγο που να υπερβαίνει μια διαμεσολαβητική-διαχειριστική λογική.
Οι όροι με τους οποίους διεξάγεται η πολιτική αντιπαράθεση εντός και εκτός Κοινοβουλίου τα τελευταία χρόνια απωθεί τους πολίτες. Έτσι επιτείνεται η απουσία πολιτειακής εκπαίδευσης και η συρρίκνωση του ενδιαφέροντος για τη λειτουργία της πολιτείας. Είναι σημαντικό να ενισχυθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για τα κοινά και η κατανόησή τους για τους κανόνες διεξαγωγής του πολιτικού παιχνιδιού. Η επιστροφή των πολιτών στις κάλπες δεν μπορεί να γίνει με φιέστες και προεκλογικές αντιπαραθέσεις στα τηλεοπτικά παράθυρα.
Ξενοφών Κοντιάδης
Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου
